داده‌کاوی و برخی از موضوعات روز پژوهشی — راهنمای کاربردی

داده کاوی

پتانسیل موجود برای فعالان حوزه‌های «داده‌کاوی» (Data Mining) و «یادگیری ماشین» (Machine Learning) به منظور ایجاد تحول و ارائه خروجی‌های مثبت و اثرگذار در سال‌های اخیر بی‌سابقه است. اما، چگونه می‌توان از مزایای بی‌شمار ابزارهای «تحلیل داده» (Data Analysis) و یادگیری ماشین که در حال حاضر موجود هستند استفاده کرد؟ چگونه جریان‌های کاری را ساده کرد، کاوش را سرعت بخشید و پیاده‌سازی‌ها را برای سناریوهای «جهان واقعی» (Real-Life) انجام داد؟ برخی از زمینه‌های پژوهشی روز دنیا در زمینه تحلیل داده و یادگیری ماشین در ادامه بیان شده‌اند.

میزان خطر اعطای وام: همه روزه افراد زیادی درخواست دریافت وام از بانک‌ها را دارند. این امر موجب می‌شود تا دایره تسهیلات و بخش اعطای وام در بانک‌ها دائما با این چالش مواجه باشند که آیا در صورت اعطای وام به یک فرد، او اقساط خود را در موعد مقرر پرداخت می‌کند یا خیر. داده‌کاوی یکی از روش‌هایی است که در این راستا مورد استفاده قرار می‌گیرد و با استفاده از تحلیل و بررسی داده‌ها پیش‌بینی می‌کند که آیا یک فرد مستعد بازپرداخت اقساط خود است یا خیر. همچنین، از داده‌کاوی روی داده‌های بانکی برای تشخیص مشتریان وفادار و بخش‌بندی مشتریان نیز استفاده می‌شود. 

تحلیل سبد خرید و چینش قفسه‌های فروشگاهی: یکی از مسائل مهم و دغدغه‌های مالکان فروشگاه‌ها و به ویژه فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ تشخیص این امر است که اولا برای چینش قفسه‌های فروشگاهی خود چه نکاتی را رعایت کنند و دوما بر اساس سبدهای خرید مشتریان خود پیرامون تامین محصول، بازاریابی محصولات و بسیاری از دیگر موارد برنامه‌ریزی کنند. استفاده از روش‌هایی موسوم به کاوش قواعد وابستگی و دیگر الگوریتم‌های داده‌کاوی راهکاری برای حل چنین مسائلی است.

شناسایی کلاهبرداری: رفتارهای کلاهبردارانه در حوزه‌های گوناگونی به وقوع می‌پیوندند. از جمله این موارد می‌توان به کلاهبرداری از کارت‌های اعتباری و ادعاهای بیمه دروغین اشاره کرد. در هر یک از دو مورد، تشخیص زودهنگام و چه بسا در لحظه می‌تواند از خسارت‌های چشم‌گیری جلوگیری کند. داده‌کاوی راهکاری مناسب برای تشخیص رفتارهای کلاهبردارانه است. 

تشخیص رفتار مشکوک در ویدئوها: امروزه، دوربین‌های مداربسته متعددی در جایگاه‌ها و مکان‌های گوناگون نصب شده‌اند. صرف‌نظر از دلایل خاص نصب این دوربین‌ها، دلیل مشترک و اصلی نصب همه آن‌ها کمک به حفظ امنیت است. می‌توان دنیایی را تصور کرد که وقتی انسان‌ها از جلو دوربین‌ها عبور می‌کنند، ماشین بتواند تشخیص دهد که آیا فرد مشکوک به نظر می‌رسد یا خیر. آنچه بیان شد هر چند روزی بیشتر قصه و افسانه به نظر می‌رسید تا حقیقت، اما امروزه در حال به وقوع پیوستن است. پس از پیشرفت‌های عظیمی که در بحث پردازش تصویر و تشخیص چهره با بهره‌گیری از «شبکه‌های عصبی» (Neural Network) حاصل شد، پژوهشگران در حیطه‌های جدیدی گام برداشته و در تلاش برای تشخیص رفتارهای مشکوک از روی ویدئوها هستند. در این مساله، با استفاده از روش‌های یادگیری ماشین و داده‌کاوی، می‌توان افراد مشکوک را شناسایی کرد. شرایطی را می‌توان تصور کرد که فردی در بانک است و قصد دارد پس از مدتی یک سرقت مسلحانه را رقم بزند. در این شرایط اگر بتوان زودتر از موعد و با بررسی رفتار فرد تشخیص داد که مشکوک به نظر می‌رسد، می‌توان از وقوع هرگونه خسارت جانی و مالی جلوگیری کرد.

تشخیص سرطان و کمک به انتخاب درمان مناسب: سرطان از جمله بیماری‌های صعب‌العلاجی محسوب می‌شود که تشخیص و درمان زودهنگام آن نقش اساسی در بهبود فرد مبتلا دارد. داده‌کاوی یکی از راهکارهای قدرتمندی است که امروزه به سراغ پزشکان آمده و به آن‌ها کمک می‌کند تا با استفاده از مدل‌های یادگیری نظارت شده و پیش‌بین بتوانند احتمال مبتلا شدن فردی به سرطان را به صورت زودهنگام پیش‌بینی کنند. مساله مهم دیگر تحویز دارو و درمان مناسب برای یک کیس مبتلا به بیماری است. داده‌کاوی در این راستا نیز با بهره‌گیری از داده‌های بیماران پیشین به پزشکان در راستای انتخاب درمان‌های صحیح کمک شایان توجهی می‌کند. در زمینه پزشکی، پژوهش‌های دیگری نیز با بهره‌گیری از داده‌کاوی جریان دارند که از آن جمله می‌توان به تحلیل چاقی اشاره کرد.

موارد بیان شده از جمله موضوعات روزی هستند که پژوهشگران پیرامون آن‌ها به تحقیق و بررسی می‌پردازند. با وجود آنکه پروژه‌های آکادمیک و صنعتی گوناگونی در حال انجام روی موضوعات بیان شده است ولی فضا برای انجام پژوهش در این حوزه بسیار گسترده و روش‌های موجود برای حل یک مساله واحد متعدد و متنوع محسوب می‌شوند. همین امر موجب شده تا پژوهشگران گوناگون با بهره‌گیری از روش‌های مختلف و البته در نظر گرفتند ویژگی‌های گوناگون در تلاش برای افزایش دقت و صحت مدل خود باشند.

اگر نوشته بالا برای شما مفید بوده، آموزش‌های زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شود:

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *