کریستالوگرافی یکی از مهمترین دروس اصلی و تخصصی رشته مهندسی مواد است. در این درس شما وارد دنیای اتم ها می شوید و با ساختار اتمی مواد از جمله فلزات و برخی سرامیک ها آشنا می شوید. هدف اصلی این درس آن است که بر اساس ساختار اتمی مواد، بتوان خواص فیزیکی، مکانیکی و شیمیایی آنها را پیش بینی، ارزیابی و تصدیق کرد. دستیابی به این دانش و توانایی، نیازمند آشنایی کامل با انواع شبکه های کریستالی، محاسبات مرتبط با آنها و خواص منحصر به فرد آنهاست که در این فرصت آموزشی در قالب فصل اول و دوم آموزش داده خواهد شد.

کریستالوگرافی یکی از مهمترین دروس اصلی و تخصصی رشته مهندسی مواد است. در این درس شما وارد دنیای اتم ها می شوید و با ساختار اتمی مواد از جمله فلزات و برخی سرامیک ها آشنا می شوید. هدف اصلی این درس آن است که بر اساس ساختار اتمی مواد، بتوان خواص فیزیکی، مکانیکی و شیمیایی آنها را پیش بینی، ارزیابی و تصدیق کرد. دستیابی به این دانش و توانایی، نیازمند آشنایی کامل با انواع شبکه های کریستالی، محاسبات مرتبط با آنها و خواص منحصر به فرد آنهاست که در این فرصت آموزشی در قالب فصل اول و دوم آموزش داده خواهد شد. در فصل سوم با یکی از ابزارهای قدرتمند و کمک کننده این درس، یعنی دستگاه پراش پرتو ایکس (XRD) آشنا می شوید. به کمک XRD شما می توانید ساختار کریستالی و پارامتر شبکه یک ماده را تعیین کنید. در فصل چهارم هم در قالب تصویر استریوگراف بلورها، چگونگی تعیین وضعیت صفحات کریستالی نسبت به یکدیگر تدریس خواهد شد. در هر فصل سعی شده است که تدریس مطالب همراه با ارائه یک مثال و حل تشریحی آن باشد تا تکنیک کاربرد فرمول ها و ارزیابی مسئله آموزش داده شوند. در پایان هر فصل نیز یک جمع بندی از مطالب ارائه شده خواهیم داشت. در پایان آموزش، یک آزمون جامع در نظر گرفته ایم تا دانشجویان بتوانند دانش خود را ارزیابی کنند. مراجع اصلی این درس کتاب بلورشناسی دکتر آشوری و کتاب معروف کالیتی (Cality) می باشد که از مثال ها و مفاهیم آموزشی آنها استفاده شده است.

نتخاب مثال ها و مفاهیم آموزشی بر اساس تکرر آنها در امتحانات و اهمیت آموزشی آنها بوده است. امیدواریم دانشجویان گرامی از این فرصت آموزشی نهایت استفاده را ببرند و رضایت خود را از این درس، مدرس مربوطه و مجموعه فرادرس اعلام نمایند.

 

 

برای مشاهده جزئیات و تهیه آموزش کریستالوگرافی (بلورشناسی) به این لینک (+) مراجعه نمایید.

 

فهرست سرفصل ها و رئوس مطالب مطرح شده در این مجموعه آموزشی، در ادامه آمده است:

• درس یکم: مقدمه ای بر علم و مهندسی مواد و آشنایی با ساختار اتم
  • مقدمه
  • سطوح ساختاری مواد
  • دسته بندی مواد مهندسی
  • اهمیت بررسی ساختار درونی مواد
  • خواص حساس به ریزساختار و خواص غیر حساس به ریزساختار
  • ساختار اتم و آرایش الکترونی اتم
  • اعداد کوانتومی
  • مفهوم الکترونگاتیوی و چگونگی تنظیم جدول تناوبی
  • معرفی انواع پیوندهای بین اتمی
    • پیوند فلزی
    • پیوند یونی
    • پیوند کووالانسی
    • پیوند ترکیبی
  • مفهوم انرژی پیوند
  • جمع بندی
• درس دوم: ساختار کریستالی مواد
  • ایزوتروپ و انیزوتروپ
    • تفاوت ماده کریستال و آمورف
  • معرفی محور و زوایای بلوری
  • معرفی هفت سیتم کریستالی و ۱۴ شبکه براوه
  • ساختار کریستالی مکعب ساده
  • ساختار کریستالی مکعبی مرکز پر (BCC)
  • ساختار کریستالی مکعبی وجوه مرکزدار (BCC)
  • ساختار کریستالی هگزاگونال فشرده (HCP)
  • محاسبات حجم سلول ها
  • دانسیته تئوری مواد کریستالی
  • تحول آلوتروپیک
  • فضاهای خالی اکتاهدرال در BCC
  • فضاهای خالی تتراهدارل در BCC
  • فضاهای خالی اکتاهدرال در FCC
  • فضاهای خالی تتراهدارل در FCC
  • فضاهای خالی اکتاهدرال در HCP
  • فضاهای خالی تتراهدرال در HCP
  • ساختار کریستالی مواد سرامیکی
  • عدد همسایگی در شبکه های با اتم های متفاوت
  • ساختار کریستالی مواد کوالانسی
  • مختصات نقطه (اتم) در شبکه های کریستالی
  • اندیس میلر جهات کریستالی شبکه های مکعبی
  • اندیس میلر جهات کریستالی شبکه های هگزاگونالی
  • دانسیته خطی
  • فاکتور تراکم خطی
  • اندیس میلر صفحات کریستالی شبکه های مکعبی
  • اندیس میلر صفحات کریستالی شبکه های هگزاگونالی
  • دانسیته صفحه ای
  • فاکتور تراکم صفحه ای
  • فاصله بین صفحات موازی در شبکه های کریستالی
  • زاویه بین صفحات یا جهات کریستالی
  • منطقه یا zone
  • فصل مشترک دو صفحه
  • تکرار صفحات اتمی در شبکه های BCC و FCC
  • جمع بندی
• درس سوم: اشعه ایکس در کریستالوگرافی
  • آشنایی با اشعه ایکس
  • موارد استفاده از اشعه ایکس در کریستالوگرافی
  • قانون براگ – شرط لازم پراش
  • شرط کافی پراش
  • تعیین پارامتر شبکه کریستالی
  • روش تعیین ساختار کریستالی مواد به کمک پراش
  • تحلیل فیلم حاصله از XRD
  • جمع بندی
• درس چهارم: تصاویر استریوگرافی کریستال ها
  • کره استریوگراف چیست؟
  • موارد استفاده از کره استریوگراف
  • قوانین حاکم بر کره استریوگراف
  • اندیس گذاری صفحات در تصویر استریوگراف
  • جمع بندی
• درس پنجم: آزمون جامع

 

مفید برای رشته های

• مهندسی مواد و متالورژی
• مهندسی صنایع
• مهندسی مکانیک

 

پیش نیازهای علمی

• شیمی عمومی

 

 

برای مشاهده جزئیات و تهیه آموزش کریستالوگرافی (بلورشناسی) به این لینک (+) مراجعه نمایید.