مرور مقاله نویسی و نگارش پایان نامه‎

 

مراحل تدوین پایان نامه و مقاله

  • انتخاب موضوع مناسب ۱۵%
  • جمع آوری اطلاعات (کتاب، مقاله، داده و…) ۲۵%
  • سازماندهی ۳۰%
  • تدوین نتایج ۳۰%

 

مراحل تدوین پایان نامه و مقاله

  • انتخاب موضوع مناسب ۱۵%
  • جمع آوری اطلاعات (کتاب، مقاله، داده و…) ۲۵%
  • سازماندهی ۳۰%
  • تدوین نتایج ۳۰%

 

چند نکته در خصوص آغاز پژوهش و انتخاب موضوع

  • شروع کنیم که از کار لذت ببریم نه اینکه زود تمام کنیم.
  • تا زمانی که چاپ نشده کار ادامه دارد.
  • نتیجه کار یک تجربه مثبت است.
  • سعی کنید موضوع انتخابی در مقاطع تحصیلی زیاد تغییر نکند.
  • صرف وقت در خصوص انتخاب موضوع و مطالعه پیشینه پژوهش
  • بهتر است استاد راهنما قبلاً در موضوع مورد نظر کار کرده باشد.
  • ارائه سابقه تحقیق و فرم پروپوزال به استاد راهنما و انتخاب استاد مشاور با کمک استاد راهنما.

 

گام اول: انتخاب موضوع

  • تهیه لیستی از ۵۰ دانشگاه و سرچ اسامی آنها در گوگل
  • ورود به وب سایت دانشکده مورد نظر (Faculty) و بخش Research
  • مطالعه رزومه و موضوعات مورد علاقه اساتید دانشکده مورد نظر که هم می تواند در انتخاب موضوع مؤثر باشد و هم در یافتن استاد راهنماهای خارجی و فرصت های مطالعاتی مفید باشد.

 

اصول نگارش ایمیل به اساتید

  • با صرف وقت نامه نگاری شود حتی اگر به افراد زیادی ایمیل می زنید.
  • با ادب و احترام آغاز و در پایان سپاسگزاری شود.
  • متن نامه درخور فرد گیرنده باشد.
  • به طور خلاصه و به حالت خواهشی و نه دستوری خواسته بیان شود.
  • نام و مشخصات در پایین نامه سمت چپ ذکر گردد.

 

گام دوم: جمع آوری اطلاعات مورد نیاز

پس از انتخاب موضوع مورد نظر به صورت کلی، به جمع آوری مطالب مرتبط می پردازیم که در اولین قدم نیاز به ابزارها و منابع معتبر برای جستجو داریم:

  • موتور جستجوی خوب (Google Scholar، Google)
  • مجلات معتبر (IEEE, Elsevier, Springer)
  • کنفرانس های معتبر مربوط به رشته.

 

با جستجو در مجلات و مقالات

  • با جستجوی موضوع کلی موضوعات مرتبط بیشتری می یابیم.
  • کلمات کلیدی مرتبط با موضوع انتخابی را استخراج می کنیم.
  • نویسندگانی که در حوزه مرتبط پژوهش کرده اند را مشخص کرده و با ورود به وب سایت شخصی آنها اطلاعات بیشتری به دست می آوریم.
  • اطلاعات مربوط به زمان بندی و فرمت کلی مقالات مشخص می شود.
  • اگر کنفرانس های برگزارشده شامل کارگاه نیز باشد، معمولاً ویدئوی کنفرانس ها روی سایت قرار می گیرد که می تواند در فهم موضوع یاری بخش باشند.
  • برخی اساتید و دانشگاه ها دروس را به صورت آنلاین به اشتراک می گذارند که می توان از آنها نیز استفاده کرد.
  • اگر موضوع نیاز به نرم افزار خاصی دارد نیز باید در این مرحله دریافت شود.

 

گام سوم: ساماندهی اطلاعات

مقالات و منابع دریافتی را همزمان با دانلود در کامپیوتر مرتب سازی کنید. به عنوان مثال پنج پوشه به شکل زیر ایجاد کنید:

  1. Doc یادداشت ها و گزارش ها
  2. Resources منابع: مقاله ها، پایان نامه ها و کتاب ها
  3. Soft wares نرم افزارهای مورد استفاده
  4. Datasets
  5. Codes

 

اصول خواندن مقالات دریافتی

بسیاری از دانشجویان در این مرحله ناامید می شوند اما شیوه مطالعه آنها صحیح نمی باشد. هدف، یافتن حداقل ۱۰ مقاله معتبر و مرتبط به موضوع است که بیشترین ارجاع را دارند.

مقالات دریافتی را در سه مرحله مطالعه کنید:

مرحله اول: در این مرحله مقاله اسکن و به صورت طوطی وار خوانده می شود تا مشخص شود آیا نیاز هست مقاله به مراحل بعد برود یا خیر. این مرحله ۵،۱۰ دقیقه زمان می برد و شامل مراحل زیر است:

  • خواندن دقیق عنوان، چکیده و مقدمه
  • خواندن بخش ها و زیر بخش های هر عنوان
  • خواندن نتیجه گیری
  • نگاه به منابع و توجه به آنهایی که شما قبلاً آنها را خوانده اید.

پس از این مرحله باید مقاله از جنبه های زیر بررسی شده باشد:

  • Category: مقاله در کدام دسته بندی قرار دارد؟

Survey, Original Research study, Evaluation Study

  • Content: متن مقاله شامل چه روش هایی است؟
  • Correctness: صحت آیا فرضیه معتبر است؟
  • Contributions: دستاورد نوآوری مقاله چیست؟
  • Clarity: وضوح آیا مقاله به خوبی نوشته شده است؟

در پایان مرحله اول به دلایل زیر برخی مقالات رد می شوند:

  • عدم علاقه به مقاله
  • عدم آشنایی به موضوع مقاله
  • فرضیه مقاله نامعتبر است.

مرحله دوم: این مرحله شامل مطالعه اجمالی مقاله، آشنایی با ادبیات موضوع، آشنایی با چالش ها، مطالعه پیشنهادات کارهای آینده است، نگاه دقیق به نمودارها، آمارها و نتایج (شکل ها و نتایج آیا نمودارها به درستی نام گذاری شده اند؟ آیا نتایج نمودارها معنی دار هستند؟) و حدود یک ساعت زمان می برد.

در این گام مراجعی که نخوانده اید را نیز در پایان مقاله مشخص کنید.

در پایان مرحله دوم شما می توانید مطالب این مقاله را درک کنید اگر این طور نیست پس احتمالاً:

  • موضوع برای شما تازه است و با کلمات کلیدی آشنا نیستید.
  • نویسندگان ممکن است قضیه یا روشی را استفاده کرده باشند که شما با آن آشنا نیستید.
  • مقاله از انسجام کافی برخوردار نیست.
  • خسته هستید.

پایان مرحله دوم

  • مقاله هایی که لازم نیست برای موفقیت در موضوع خود بخوانید کنار بگذارید.
  • پس از مدتی دوباره به مقاله بازگردید.
  • صبر کردن و رفتن به مرحله سوم

 مرحله سوم: این مرحله حدود ۴،۵ ساعت زمان بر است و شامل:

  • درک عمیق مقاله
  • تفکر در مورد ارائه ایده خاص
  • تلاش برای پیاده سازی مقاله
  • درک نوآوری و تشخیص نقاط ضعف
  • توسعه کار خود با توجه به اثبات و تکنیک های ارائه شده در مقاله
  • داشتن ایده برای کار بعدی
  • توجه زیاد به جزئیات
  • شناسایی و به چالش کشیدن هر فرض در جمله.

در پایان مرحله سوم

  • قادر به بازسازی ساختار کل مقاله
  • قادر به شناسایی نقاط قوت و ضعف آن
  • توانایی اشاره به فرضیات ضمنی، منابع اشاره نشده و مسائل بالقوه.

نتیجه گیری از فرآیند سه مرحله ای

  • غرق نشدن در جزئیات قبل از درک یک دید کلی
  • تخمین زمان مورد نیاز برای خواندن تعدادی از مقالات

 

نکات تکمیلی در خصوص خواندن مقالات

  • به کلید واژه های مقالات دیگر نیز دقت کنید.
  • اگر در نوشتن انگلیسی مقاله مهارت کافی را ندارید می توانید از ساختار کلی مقالات انگلیسی دیگر کمک بگیرید.
  • مدت زمان داوری را می توان از تاریخ های موجود در مقالات چاپ شده استخراج کرد.
  • به سایتیشن توجه کنید.

 

نوشتن مقاله

  • مرحله اول

در این مرحله نیازی به خوب نوشتن نیست و با مشخص کردن ایده ها، فهرست مطالب و چارچوب کلی مقاله مشخص می گردد، هدف فقط به دست آوردن ایده اصلی، چارچوب و نقشه کلی است.

مشخص کنید در ابتدا انتها و وسط چه می خواهید بگویید و ایده ها را به صورت سلسله مراتبی بیان کنید.

مشخص کنید در هر تیتر چند پاراگراف می خواهید صحبت کنید و در هر پاراگراف چه مطالبی بیان می شود.

  • در مراحل بعدی

رعایت اصول نگارشی از نکات مهم است و در همین راستا چند سایت خوب معرفی می گردد:

Learning.com

Reference1.blogfa.com

Cipcv.ir

People.csail.mit.edu

۳۶۰dissertations.in

  • متعهد و با انگیزه باشید که خوب بنویسید و متکی به ویرایش استاد نباشید و نوشته را هر بار بهتر کنید.
  • حتی اگر ایده خوب باشد اما نوشته و ارائه ضعیف باشد ایده به طور مؤثر منتقل نمی شود.
  • در مقاله، مطالب تکرار نشود و پیوسته باشد.
  • اگر مطلب مرور گذشته است از افعال گذشته و اگر بیان یک امر بدیهی است حال ساده استفاده شود.
  • جملات معلوم، حتی الامکان اول شخص نباشد.
  • کلمات، مخفف نباشند.
  • عنوان با مشکل مورد بررسی در همخوانی داشته باشد.
  • بررسی و ویرایش مجدد پاراگراف ها تا زمانی که مناسب شوند.
  • زیاده گویی نباشد، مثبت و روان باشد، انتقال اطلاعات به خوبی صورت گرفته شده باشد، بین پاراگراف ها پیوستگی وجود داشته باشد، اصول نگارشی رعایت شود.
  • پاراگراف ها تقریباً هم اندازه باشند معمولاً بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ کلمه.
  • مقدمه بیش از دو صفحه نباشد و یا ۶/۱ کل مقاله باشد.

 

نکاتی در خصوص پارگراف

هر پاراگراف شامل یک ایده اصلی است. در یک پاراگراف نباید چند ایده اصلی باشد و اصول نگارشی رعایت شود و جذاب باشد.

  • ابتدا (Main Idea): ایده اصلی است با یک یا دو جمله شروع می شود، برای مثال روش اول از لحاظ… از روش دوم بهتر است
  • وسط (Supporting Detail): جملاتی در راستای ایده دلایل و توضیحات اینکه چرا روش اول بهتر است. سعی کنید از ایده دور نشوید.
  • انتها (Result): همان ایده با بیانی دیگر و تاکید بیشتر.

 

ساختار مقاله (Paper Structure)

هر مقاله مانند داستان سه بخش دارد:

  • ابتدا (Introduction): بیان اطلاعات، مرور کار گذشتگان و پیش زمینه از موضوع، چرا مهم است، مشکل چیست و چرا قصد حل دارید. (در این بخش ارجاع (Citation) مهم است و مورد داوری قرار می گیرد. ارجاع می تواند به مقالات Survey و یا Research باشد.)
  • وسط (Method): راه حل شما برای مشکل چیست و چگونه آن را برطرف کردید.
  • انتها (Result and Discussion): بیان شفاف نتایج و هدف مطالعه.

این سه بخش کلی را می توان به بخش های جرئی تری بیان کرد:

  • عنوان (Title): خواننده با خواندن عنوان متوجه محتوا خواهد شد پس عنوان باید منطبق با محتوا، اهداف، نتایج اشد و مختصر و جامع باشد.
  • چکیده (Abstract): اگر خوب نوشته شود، خواننده و داور را جذب در ادامه کار می کند. برخی کنفرانس ها چکیده محدودیت کلمه دارد. در این بخش فلسفه و رویکرد کار از جزئیات اهمیت بیشتری دارد. عباراتی استفاده شود که به خواننده اطلاعات دهد. یک صفحه با ۲۵۰ کلمه. چکیده مانند مقاله دارای سه بخش اصلی است:
    • مسئله مورد بررسی و پیشینه
    • فرضیات، اهداف، روش ها اما نه با جزئیات
    • نتایجی که به دست آمده و نتیجه گیری، مزیت روش شما نسبت به روش های قبلی
  • کلیدواژه ها (Keywords): کلمات کلیدی باید به گونه ای باشد که جستجو را تسهیل کنند
  • مقدمه (Introduction): در مقدمه بیان می شود چه مشکلی مطالعه شده است و باید ۴ سؤال اصلی را در نظر بگیریم: مسئله اصلی، راه حل ها، مشکل الآن و راه حل محقق ۱۵ صفحه. مقدمه مانند چکیده سه بخش دارد:
    • ابتدا: معرفی موضوع، انگیزه ها، چالش ها و کاربردها. بسیار مهم است و در خواننده انگیزه ایجاد می کند(Motivation)
    • وسط: بررسی روش های قبل به صورت درختی و ارتباط به مسئله شما
    • انتها: اهداف و دستاوردهای شما
  • مباحث و روش ها Methods and Materials): باید فلسفه روش مطرح شود و در هر بخش اشاره شود که مسئله چه بود و چه چیزی حل شده است. هر بخش باید دارای عنوان مناسب باشد اگر روش جدیدی مطرح می شود باید واضح و روان باشد تا خواننده بتواند آن را پیاده سازی کند. روش های قدیمی را نیز می توان به صورت خلاصه با ذکر منبع بیان کرد. ترتیب منطقی بخش ها رعایت شود و اگر بخشی را توسعه داده اید کانل شرح دهید. استفاده از فلوچارت نیز می تواند در بیان روش ها مفید باشد.
  • نتایج و بحث (Result and Discussion): بر اساس اهداف مطرح شده در مقدمه بیان شود. و مزیت روش شما با استناد به نتایج عملی و جداول و شکل ها. محدودیت کار را نیز بیان کنید کجا کار شما جواب نمی دهد.
  • نتیجه گیری (Conclusion): خلاصه داستان، تاکید نوآوری آزمایش هایی که صحت کار را نشان می دهد و نتیجه اصلی
  • پیشنهاد برای کارهای آینده (Future Work)
  • تشکر و قدردانی (Acknowledgment)
  • منابع (References)

 

ترتیب نوشتن مقاله

  1. روش ها، نتایج: هنگام انجام تحقیق
  2. مقدمه، بحث: پس از انتخاب مجله مورد نظر
  3. عنوان، چکیده: در انتها

 

مراحل انتشار مقالات

  • ارسال مقاله به مجله
  • بررسی مقاله توسط سردبیر
    • عدم کپی برداری علمی
    • مرتبط بودن موضوع مقاله به موضوعات تحت پوشش مجله
    • به روز بودن و تازگی داشتن مطالب علمی مقاله
    • به روز بودن مراجع استفاده شده در مقاله و درستی ارجاع دادن به آنها در متن
  • بررسی علمی مقاله توسط داوران
  • بررسی نگارش و ویرایش نوشتاری مقاله توسط ویراستارها
    • اصلاح متن
    • اصلاح شکل ها و نمودارها
  • چاپ مقاله در مجله

چند نکته:

  • اگر دانشجوی دکتری هستید منتظر جواب مقاله نباشید و مقاله دیگری را شروع کنید. پروسه ممکن است از ۳ تا ۱۲ ماه طول بکشد.
  • مقاله حتماً باید در اسکوپ مجله باشد، به مطالب موجود در سایت اکتفا نکنید و به سردبیر مجله ایمیلی حاوی چکیده مقاله بفرستید و بپرسید در اسکوپ هست یا نه.به فرمتی که مجلات خواستار آن هستند توجه کنید مثلاً در برخی مجلات عکس ها را به صورت فایل جدا می خواهند.
  • باید طوری بنویسید که استنباط مقالات از پایان نامه استخراج شده اند و نه برعکس
  • برای هر بخش محدودیت تعداد صفحه در نظر بگیرید.
  • پس از PDF شدن مقاله شما توسط مجله آن را بازنگری کنید و از صحت مطالب اطمینان حاصل کنید.

 

دلایل رد مقاله

  • کامل نبودن داده
  • انگیزه برای حل مسئله بی معنی بوده
  • متدلوژی غلط
  • تحلیل ضعیف
  • روان نبودن مطلب: ممکن است تکنیک درست باشد اما خوب نوشته نشده باشد. بهتر است در مقالات انگلیسی یک فرد Native مقاله را ویرایش کند.

 

پایان نامه

پروپوزال شامل اطلاعات زیر است

  • سؤال اصلی تحقیق
    • معرفی مسئله
    • تقسیم بندی راه حل به صورت فهرست وار اشاره به مزایا و معایب هر روش
    • شاخه ای که مدنظر شماست کمک به نوشتن عنوان کلی پایان نامه
    • چارچوب شاخه مورد نظر و مشخص کردن محل ارائه ایده سؤال اصلی تحقیق کمک به نوشتن جزئیات عنوان پایان نامه
  • اهمیت تحقیق

انگیزه و ضرورت های تحقیق که شامل چالش ها و کاربردهای موضوع مورد بررسی است. معمولاً پارگراف وسط مقدمه اهمیت تحقیق را بیان می کند.

  • اهداف تحقیق

بین هدف و سؤال اصلی فرق است. سؤال این است که چه کار کنیم تا به هدف تحقیق برسیم.

  • روش تحقیق و گردآوری اطلاعات

اشاره شود مقالات و ابزارها از کجا گرفته شده است.

  • جنبه نوآوری تحقیق
  • جنبه ملی و فراملی تحقیق
  • زمان بندی پروژه

همیشه زمان بندی پروژه را مشخص کنید، برای دانشجویان دکتری از زمان تصویب پروپوزال ۱۲ ماه و برای دانشجویان ارشد از زمان سمینار تا دفاع ۱۲ ماه زمان نیاز است.

a

پس از ارائه پروپوزال فصل اول پایان نامه نیز که شامل موارد زیر است به صورت ضمنی تکمیل شده است.

  • شرح مسئله به همراه مسئله اصلی تحقیق
  • انگیزه برای حل مسئله
  • اهداف
  • نوآوری ها
  • ساختار رساله برای هر فصل به صورت یک پاراگراف که برخی دانشجویان به صورت نمودار بیان می کنند.

سؤالات اصلی در پایان نامه

  • در هر پایان نامه باید به ۱۰ سؤال زیر پاسخ داده شود:
  • مسئله اصلی پایان نامه چیست؟
  • چرا این مسئله مهم است؟
  • چالش های مسئله چیست؟
  • چه راه حل هایی برای رفع مشکل ارائه شده است؟
  • شرایط حاکم بر راه حل ها چه بوده است؟
  • راه حل شما چیست؟
  • چرا این راه حل مناسب تر از راه حل های قبلی است؟
  • معیارهای ارزیابی مورد قبول چیست؟
  • روش اندازه گیری معیارها چیست؟
  • چگونه نشان داده اید راه حل شما جدید و برتر است؟

 

فصول پایان نامه

  • چکیده: شامل سه بخش اصلی است: مسئله چیست و چرا مهم است و راه حل و نتایج چیست. در این مرحله نباید ارجاع داشته باشیم.
  • مقدمه خود شامل مقدمه و بخش های زیر است:
    • مقدمه
    • تعریف مسئله
    • انگیزه
    • چالش ها
    • اهداف
    • نوآوری ها
    • ساختار پایان نامه
    • خلاصه فصل
  • مرور گذشته
  • تئوری
  • روش پیشنهادی
  • نتایج تجربی
  • نتایج

چند نکته:

  1. تمامی فصل ها دارای مقدمه و خلاصه فصل است است.
  2. اول مقدمه فصل را بنویسید و سپس مقدمه هر بخش کل به جزء
  3. اگر رساله دکتری است فقط به نام روش اکتفا نکنید و روش را توضیح دهید
  4. پایان نامه در پی حل یک مسئله است و اگر از یک پایان نامه چندین مقاله استخراج کرده اید روابط آنها را مشخص کنید
  5. زیبایی اسلایدها و نحوه ارائه بسیار مهم است
  6. سرعت و تند تند تمام کردن نتیجه ای ندارد.
  7. اگر تکنیکی جواب نمی دهد بلافاصله نتیجه نگیرید بلکه راه حل ارائه دهید و سپس از استاد راهنما کمک بخواهید
  8. مسئله اصلی باید در خطوط اول چکید و مقاله دیده شود.
  9. اگر تکنیکی جواب نمی دهد همه چیز را ثابت بگیرید و یکی از عوامل را تغییر دهید نه اینکه همه عوامل را باهم

 

نکاتی در خصوص کمک گرفتن از استاد راهنما

جلسه با استاد راهنما را خودتان مدیریت کنید و برنامه ریزی کنید.

مرحله یکم: لیستی از مقالات معتبر و مرتبط تهیه کنید و سال انتشار و دیتاستی که در آن استفاده شده است را مشخص نمایید.

 عنوان مقاله سال انتشار نام نویسنده نوع پایگاه داده روش استفاده شده
مقاله         

مرحله دوم: برای مقالات مد نظر استاد راهنما

  • کد و دیتاست را دانلود کنید و روش مذکور در مقاله را به خوبی مطالعه کنید.
  • الگوریتم را روی دیتاست های مختلف پیاده سازی کنید.
  • خطاهای موجود را ردیابی کنید زیرا این شروع کار شما برای ایده پردازی است.

هفته ای یک بار استاد راهنما را ملاقات کنید و گزارش کار را ارائه نمایید.

با صرف وقت با استاد راهنما مکاتبه کنید و سؤالات را مستند بپرسید.

در طول مدت تحقیق در جسات دفاع سایر دانشجویان شرکت کنید و از سؤالات مطرح شده در بهبود کار خود بهره بگیرید.

 

آنچه مطالعه کردید، توسط سرکار خانم الهام امینی به عنوان برداشت متنی بخش هایی از آموزش «راهکارهای عملی از انتخاب موضوع تا تدوین پایان نامه و نگارش مقالات آکادمیک» تهیه شده و جهت استفاده مخاطبین گرامی در فرادرس منتشر می شود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مطالب پیشنهادی‎

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *