برای بسیاری از افرادی که برنامه‌نویسی را آغاز کرده‌اند و به طور خاص، افرادی که یادگیری این مبحث را با زبان برنامه‌نویسی C یا C++‎ آغاز کرده‌اند، معمولا این پرسش مطرح می‌شود که تفاوت C با C++‎ در چیست؟ دانشجویان مقطع کارشناسی رشته‌های مهندسی کامپیوتر، علوم کامپیوتر و مهندسی فناوری اطلاعات که اغلب، یادگیری برنامه‌نویسی در محیط دانشگاهی را با یکی از این دو زبان آغاز می‌کنند نیز اغلب به دنبال آگاهی از تفاوت C و C++‎ هستند.

پرسش دیگری که در همین راستا مطرح می‌شود و پاسخ‌گویی به آن نیاز به درک صحیح تفاوت C و C++‎ دارد، این است که اگر فرد یکی از این دو زبان برنامه‌نویسی را بیاموزد، فراگیری دیگری برای او راحت‌تر خواهد بود؟ همچنین، برخی از افراد نیز این پرسش را مطرح می‌کنند که کدام یک از این زبان‌ها در حال حاضر بازار کار مناسب‌تری دارد؟ پاسخگویی به همه این پرسش‌ها در گروی آگاهی از تفاوت C و C++‎ است. در این مطلب، این تفاوت‌ها بیان و پاسخ پرسش‌های مذکور، ارائه خواهد شد.

معرفی زبان C++‎

زبان برنامه‌نویسی سی‌پلاس‌پلاس (C++‎)، یک زبان برنامه‌نویسی «همه‌منظوره» (General Purpose) است که توسط «بی‌یارنه استراس‌تروپ» (Bjarne Stroustrup) ساخته شده است. این زبان، افزونه‌ای از زبان برنامه‌ویسی C است. می‌توان گفت که C++‎ همان زبان C است، با این تفاوت اصلی و مهم که از شی‌گرایی (Object Oriented Programming) بهره می‌برد. زبان برنامه‌نویسیC++ ‎ در طول زمان به طور موثر و قابل توجهی گسترش یافته است و C++‎ مدرن، از شی‌گرایی، «برنامه‌نویسی همگانی» (Generic programming) و «برنامه‌نویسی تابعی» (Functional Programming) پشتیبانی می‌کند. این موارد به تسهیل دستکاری حافظه سطح پایین (low-Level Memory Manipulation) کمک می‌کنند. C++‎ به عنوان یک زبان برنامه‌نویسی کامپایل شونده پیاده‌سازی شده است و فروشندگان زیادی، کامپایلرهای C++‎ را ارائه می‌کنند. از جمله این فروشندگان می‌توان به «بنیاد نرم‌افزار آزاد» (Free Software Foundation)، «ال‌ال‌وی‌ام» (LLVM)، «مایکروسافت» (Microsoft)، «اینتل» (Intel)، «اوراکل» (Oracle) و «آی‌بی‌ام» (IBM) اشاره کرد. بنابراین، C++‎ برای پلتفرم‌های گوناگونی در دسترس است.

C++‎ بیشتر برای برنامه‌نویسی سیستمی و سیستم‌های توکار، نرم‌افزارهایی با محدودیت منابع و سیستم‌های بزرگ با کارایی، بهره‌وری و انعطاف‌پذیری با ضمن استفاده، مناسب است. البته، C++‎ در بسیاری از دیگر زمینه‌ها نیز کاربرد دارد و نقاط قوت کلیدی آن در زیرساخت‌های نرم‌افزاری و تولید برنامه‌های کاربردی دارای منابع محدود است. از جمله کاربردهای زبان برنامه‌نویسی C++‎ می‌توان به تولید برنامه‌های کاربردی دسکتاپ، بازی‌های کامپیوتری، سرورها (تجارت الکترونیک، جستجوی وب یا اس‌کیوال سرورها) و برنامه‌های کاربردی که کارایی در آن‌ها حیاتی محسوب می‌شود (برای مثال سوئیچ‌های تلفن یا کاوشگرهای فضایی) اشاره کرد. C++‎ توسط سازمان بین‌المللی استانداردسازی (International Organization for Standardization | ISO) استانداردسازی شده است.

تفاوت C و C++‎

دلیل اصلی تفاوت C و C++‎ آن است که C یک «زبان برنامه‌نویسی رویه‌ای» (Procedural Programming Language) است و از مفاهیم مرتبط با شی‌گرایی شامل شی و کلاس، پشتیبانی نمی‌کند. این در حالی است که C++‎ ترکیبی از زبان‌های برنامه‌نویسی رویه‌ای و شی‌گرا است. در ادامه، نقاط کلیدی تفاوت C و C++‎ بیان شده است.

مبانی: زبان برنامه‌نویسی C در سال ۱۹۶۹ توسط دنیس ریچی (Dennis Ritchie) در آزمایشگاه بل ای‌تی‌اندتی ساخته شد. این در حالی است که زبان برنامه‌نویسی C++‎ توسط بی‌یارنه استراس‌تروپ در سال ۱۹۷۹ ساخته شد. 

نوع زبان: چنانکه پیش از این نیز بیان شد، C یک زبان برنامه‌نویسی رویه‌ای است. این در حالی است که C++‎ از هر دو پارادایم برنامه‌نویسی شی‌گرا و رویه‌ای پشتیبانی می‌کند.

پشتیبانی از ویژگی‌های برنامه‌نویسی شی‌گرا: با توجه به اینکه C از مفهوم برنامه‌نویسی شی‌گرا پشتیبانی نمی‌کند، بنابراین از ویژگی‌هایی مانند «چندریختی» (Polymorphism)، «کپسوله‌سازی» (Encapsulation) و «ارث‌بری» (Inheritance) نیز پشتیبانی نمی‌کند. اما، زبان برنامه‌نویسی C++‎ از چندریختی، کپسوله‌سازی و ارث‌بری پشتیبانی می‌کند، زیرا یک زبان برنامه‌نویسی شی‌گرا است.

امنیت داده‌ها: C از کپسوله‌سازی پشتیبانی نمی‌کند؛ بنابراین، در این زبان داده‌ها مانند یک موجودیت آزاد هستند که امکان دستکاری آن به وسیله یک کد خارجی وجود دارد. در سوی دیگر اما، در C++‎، کپسوله‌سازی موجب می‌شود تا ساختارهای داده و عملگرها به شیوه‌ای عمل کنند که از پیش تعیین شده است.

نوع مشتق شده: به طور کلی، C به عنوان یک زبان تابع محور (Function Driven) شناخته شده است. در حالی که C++‎ یک زبان شی محور است.

پشتیبانی از ویژگی‌ها: C از سربارگذاری تابع و عملگرها پشتیبانی نمی‌کند و بنابراین، از ویژگی فضای نام (Namespace) و کارکردهای متغیر مرجع نیز بهره نمی‌برد. اما زبان برنامه‌نویسی C++‎ از سربارگذاری تابع‌ها و عملگرها پشتیبانی می‌کند و دارای ویژگی‌های فضای نام و کارکرد متغیر مرجع است.

اگر فرد یکی از دو زبان C و C++‎ را بیاموزد، فراگیری دیگری برای او راحت‌تر خواهد بود؟

به طور کلی، هنگامی که افراد با مبانی و مفاهیم برنامه‌نویسی آشنایی داشته باشند، یادگیری زبان‌های برنامه‌نویسی گوناگون برای آن‌ها راحت‌تر است. بنابراین، اگر فرد یکی از این دو زبان را بداند، یادگیری زبان‌های دیگر برای او آسان‌تر خواهد بود. اما به طور خاص درباره C و C++‎ باید گفت که با توجه به اینکه C++‎ یک زبان از خانواده زبان C و افزونه‌ای از این زبان است، در صورتی که فرد زبان C را بیاموزد، یادگیری C++‎ برای او بسیار آسان خواهد بود.

کدام یک از زبان‌های C و C++‎ در حال حاضر بازار کار مناسب‌تری دارد؟

در حال حاضر در دنیای برنامه‌نویسی، زبان‌های صدرنشین از جهت فرصت‌های شغلی موجود و سطح درآمد، پایتون و جاوا هستند. این در حالی است که بر اساس برخی از گزارش‌ها، C و C++‎ همچنان جزء لیست ده زبانی هستند که در دنیا برای آن‌ها بازار کار خوبی فراهم است. اما طبعا بازار کار هیچ یک از دو زبان C و C++‎ به خوبی پایتون و جاوا نیست و به افرادی که در صدد یادگیری اولین زبان خود هستند، توصیه می‌شود که به یادگیری پایتون بپردازند. همچنان، باید به این نکته نیز توجه داشت که بیشترین کاربرد C و C++‎ در برنامه‌نویسی سیستمی و سیستم‌های توکار، نرم‌افزارهایی با محدودیت منابع است.

اما برای افرادی که مصر به یادگیری یکی از این دو زبان هستند و تمایل دارند در زمینه‌های یاد شده به طور جدی به فعالیت بپردازند، آگاهی از این نکته ضروری است که C++‎ شکل مدرن‌تر از C است و از پارادایم برنامه‌نویسی بسیار مهم و کاربردی شی‌گرایی پشتیبانی می‌کند. بنابراین، فراگیری C++‎ به این افراد پیشنهاد می‌شود.

• مجموعه آموزش‌های برنامه‌‌‌نویسی
• آموزش برنامه‌نویسی C++‎
• آموزش برنامه‌نویسی C
• مجموعه آموزش دروس علوم و مهندسی کامپیوتر
• آموزش ++C — مجموعه مقالات مجله فرادرس
• پنج نکته کلیدی برای شروع یادگیری زبان برنامه‌نویسی C — راهنمای مقدماتی

منبع: [+] و [+]